Goed slapen om beter op te groeien!

Sinds de pandemie kampen steeds meer kinderen met psychische moeilijkheden en slaapproblemen. Daarom vestigt de Internationale Dag van de Slaap op 18 maart de aandacht op het belang van slaap bij kinderen van 6 maanden tot 10 jaar.

Slaap wordt gaandeweg opgebouwd.

Vanaf de geboorte van het kind wordt de slaap als cyclus opgebouwd, maar de architectuur ervan ondergaat nog grote wijzigingen in de eerste levensjaren. Deze wijzigingen houden verband met de ontwikkeling van de hersenen en vinden plaats op het moment dat fundamentele vaardigheden verworven worden, zowel motorisch, cognitief als op het gebied van taal.

Bij de geboorte is de slaapduur lang (16 uur/dag) en er is geen dag/nacht-ritme. De afscheiding van melatonine begint pas rond de leeftijd van drie maanden.

Dan, op een leeftijd van één tot zes maanden, neemt de totale slaapduur af en worden de waakfasen langer. Het circadiaanse ritme (de biologische 24-uursklok) installeert zich geleidelijk, ongeveer rond de leeftijd van vier maanden.

Tussen de leeftijd van zes maanden en vier jaar neemt de totale slaaptijd geleidelijk af door minder dutjes in te lassen. De totale slaapduur blijft lang: 15 uur bij zes maanden, 13-14 uur bij twee jaar, 12 uur bij drie tot vier jaar. Rond de leeftijd van drie tot vier jaar worden de slaapcycli langer en benadert de slaapstructuur die van een volwassene. Elke verstoring in de organisatie van de slaap kan de normale ontwikkeling van uw kind beïnvloeden.

De slaap van het kind wordt heel vroeg opgebouwd. Het is tijdens de eerste 2 tot 3 levensjaren dat de slaap zich ontwikkelt, en dat de interne organisatie ervan en het 24-uursritme worden geïnstalleerd. We begrijpen nu beter waarom deze vroege levensfase essentieel is voor het aanleren van goede slaapgewoonten binnen een harmonieuze ouder-kindrelatie.

15 tot 20% van de kinderen tussen 6 maanden en 3 jaar hebben slaapproblemen.

De meeste slaapproblemen bij kinderen zijn niet ernstig en kunnen met een paar eenvoudige tips worden verholpen.

Hier volgen enkele praktische adviezen om het 24/24u slaap-waakritme van uw kind te verbeteren.

Bouw de dag op in de richting van een goede nachtrust

·       Zoek stimulerende activiteiten gedurende de dag. Ga zoveel mogelijk naar buiten om te wandelen en aan lichaamsbeweging te doen.

·       Dim 's avonds de lichten en zet 's morgens de luiken wijd open. De afwisseling van licht en duisternis is belangrijk voor het synchroniseren van het dag-/nachtritme.

·       Maak een onderscheid tussen het eet- en slaapritme: geef geen flesje in bed.

·       Creëer een gunstige zintuiglijke omgeving: geen beeldschermen voor de leeftijd van 3 jaar, niet overdag en niet ’s avonds. Rook ook niet in de buurt van uw kind.

Creëer rituelen:

·       Het is belangrijk om slaapsignalen te versterken met een bedtijdritueel en regelmatige tijdstippen voor ontwaken, slapen, eten en dutjes.  Om een baby de hele nacht te laten doorslapen, moet hij eerst zelf in slaap kunnen geraken. Als hij elke avond in uw armen in slaap valt, zal hij ook uw armen nodig hebben als hij 's nachts wakker wordt. Leg uw baby na het ritueel in bed terwijl hij nog wakker is, zodat hij kan leren zelf in slaap te vallen. Naar bed gaan mag geen straf zijn.

·       Creëer avondroutines (knuffelbeertje, verhaaltje, knuffelen, muziek) en probeer deze te versterken. 

·       Luister naar de gedachten van uw kind, de avond is een ideaal moment om u verbonden te voelen met uw kind. Het is echter niet het moment om de negatieve gebeurtenissen van de dag te bespreken!

Leer vanaf de geboorte goede gewoontes aan

·       Leg uw baby op zijn rug zodra hij tekenen van slaperigheid toont (wrijven in de ogen, voor zich uit staren, herhaaldelijk geeuwen, knikkebollen, enz.)

·       Respecteer de aanbevolen slaaptijd en -duur volgens de leeftijd van uw kind.

·       Een kind slaapt in zijn eigen bedje. Leg uw baby te slapen in zijn wiegje of in een vrij klein bed. Baby's vinden het fijn om de randen van het bedje aan te raken, dat stelt ze gerust.

·       Ga voor een stevige matras die goed in het bedje past, zonder kussen of dekbed, en gebruik een overpyjama of trappelzak in plaats van een deken.

·       Co-sleeping (samen slapen met uw kind) wordt niet aanbevolen.

·       Als uw baby 's nachts wakker wordt, is het belangrijk dat u hem de tijd geeft om weer in te slapen. Deze ontwaakmomenten zijn normaal: de baby blijft enkele minuten wakker en valt vaak weer in slaap zonder tussenkomst van de ouders. Tijdens deze wakkere momenten spelen baby's, brabbelen ze en huilen ze soms. Als de ouders bij het eerste teken ingrijpen, heeft de baby niet de tijd om uit zichzelf weer in slaap te geraken.

Ouders met een slaaptekort

Door de slaapproblemen van hun kinderen worden ook de nachten van de ouders korter. Zoals bekend kan slaaptekort veel gevolgen hebben voor het dagelijks leven, en kan het de relatie tussen ouder en kind schaden. Volgens sommige onderzoekers is niet de frequentie van het nachtelijk ontwaken een bron van stress voor de ouders, maar eerder de indruk dat het kind een slaapstoornis heeft. Dit herinnert eraan dat een goede slaaphygiëne ook voor de ouders belangrijk is. Klik hier voor meer tips.